داروهای گیاهی یا شیمیایی؟

 شفقنا- دکتر سید صدرالدین نبوی؛ داروساز در خصوص تفاوت داروهای گیاهی یا شیمیایی در روزنامه ایران نوشت: استفاده از دارو همواره موضوعی است که ذهن بشر را به خود درگیر می‌کند. با پیشرفت علم و استفاده از مواد مختلف در صنایع داروسازی، این دغدغه که چه دارویی عوارض کمتری دارد، پررنگ‌تر شده است. به طوری که این تصور به وجود آمده که استفاده از داروهای گیاهی عوارض کمتری دارد و در این میان عده‌ای نیز سعی می‌کنند با تبلیغات سودجویانه از این ماجرا و دغدغه مردم، به نفع خود سوءاستفاده کنند...

 شفقنا- دکتر سید صدرالدین نبوی؛ داروساز در خصوص تفاوت داروهای گیاهی یا شیمیایی در روزنامه ایران نوشت: استفاده از دارو همواره موضوعی است که ذهن بشر را به خود درگیر می‌کند. با پیشرفت علم و استفاده از مواد مختلف در صنایع داروسازی، این دغدغه که چه دارویی عوارض کمتری دارد، پررنگ‌تر شده است. به طوری که این تصور به وجود آمده که استفاده از داروهای گیاهی عوارض کمتری دارد و در این میان عده‌ای نیز سعی می‌کنند با تبلیغات سودجویانه از این ماجرا و دغدغه مردم، به نفع خود سوءاستفاده کنند.

اما آنچه هر بیمار باید در مورد ساخت دارو و نحوه استفاده از آن بداند این است که، داروها از نظر منشأ تهیه به سه دسته داروهای طبیعی، داروهای صناعی و داروهای نیمه صناعی تقسیم می‌شوند. مواد اولیه استفاده شده در داروهای طبیعی از انسان، حیوان و گیاه و حتی مواد معدنی به دست می‌آید. در حالی که در تهیه داروهای صناعی از مولکول‌هایی که توسط بشر ساخته شده، استفاده می‌شود و داروهای نیمه صناعی نیز داروهایی هستند که بخشی از مواد مؤثره آنها، طبیعی و بخشی دیگر به صورت صناعی است.

البته باید توجه داشت که مواد مؤثره داروهای طبیعی نیز مولکول‌های شیمیایی هستند اما منشأ ساخت آنها طبیعت است. این درحالی است که مولکول‌های مواد مؤثره داروهای صناعی نیز توسط بشر ساخته می‌شود اما گاهی از یک مولکول طبیعی تقلید شده، یا اینکه ابتکار و خلاقیت در ترکیب ساختمان آن ماده نقش داشته و به دست آوردن خواصی ویژه مدنظر تولید‌کننده بوده است.

اما آیا عوارض داروهای طبیعی از عوارض داروهای شیمیایی کمتر است؟

به طورکلی عوارض داروهای طبیعی کمتر از داروهای شیمیایی است اما این موضوع در همه موارد صدق نمی‌کند و بسته به نوع داروی شیمیایی و گیاهی متفاوت است. داروهای گیاهی متداول‌ترین داروهای طبیعی هستند و عمدتاً داروهای بسیار کم عارضه یا بدون عارضه‌ای هستند. اما این داروها بسته به مقدار مصرف و نوع مواد مؤثره و وضعیت بیمار تأثیر متفاوتی دارند. به عنوان مثال داروهای گیاهی که حاوی گلیکوزیدهای قلبی هستند در صورت مصرف نادرست می‌توانند منجر به مشکلات قلبی شوند یا وجود ترکیبات سرتونینی با خاصیت محرک رحم، در مواد مؤثره برگ‌های گزنه، ضرورت احتیاط در مصرف آن را روشن می‌کند.

مثال‌های زیادی از این دست وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف داروهای گیاهی نیز مانند داروهای شیمیایی ممکن است عوارضی داشته باشد بنابراین باید هر دارویی حتی داروهای گیاهی با شناخت و به طور صحیح مصرف شود. توجه به این نکته ضروری است که استفاده از گیاهان دارویی به‌صورت خام و فراوری نشده می‌تواند عوارض جبران ناپذیری داشته باشد زیرا مقدار مصرف مواد مؤثره گیاهان دارویی خام تحت کنترل نیست.

لذا توصیه می‌شود همواره از داروهای گیاهی دارای مجوز ساخت از سازمان غذا و داروی کشور استفاده شود. این داروها مراحل ثبت قانونی و تست‌های کنترلی را زیر نظر وزارت بهداشت و درمان طی کرده‌اند. در طی این مراحل دوزاژ این دسته از داروها تنظیم شده و مقدار مصرف مجاز آنها مشخص شده است. در حقیقت هر دارویی اعم از شیمیایی و گیاهی به مقدار مجاز مصرف شود به طوری که مصرف کمتر از حد تجویز شده می‌تواند نتیجه درمانی مطلوب را ایجاد نکند و مصرف بیشتر از حد هم سیر درمان را به‌جای سلامتی به سمت ایجاد سمیت در بدن هدایت کند. از این رو توصیه می‌شود، همواره دارو تحت نظر پزشک و داروساز و به مقدار مجاز آن و با توجه به موارد منع مصرف و هشدارها و توصیه‌های بروشور آن مصرف شود.

منبع:www.shafaqna.com